Eigen en vreemd vermogen | Begroting 2018

Eigen vermogen

Het eigen vermogen van de gemeente is onderverdeeld in algemene reserves en bestemmingsreserves (incl. egalisatiereserves). Het verloop van de afzonderlijke reserves in de planperiode is met een toelichting opgenomen in paragraaf 1.7. Samengevat is de begrote omvang van de reserves als volgt:

Reserves (per 31-12)	2018	2019	2020	2021
Algemene reserves	59.200	58.000	59.300	59.900
Bestemmingsreserves	43.380	43.043	41.369	39.735
Totaal reserves	102.580	101.043	100.669	99.635
Bedragen x € 1.000

Onderwerpen

Eigen en vreemd vermogen
Vreemd vermogen
Voorzieningen, gevormd voor verplichtingen of kwantificeerbare financiële risico´s, behoren tot het vreemde vermogen. Het verloop van de voorzieningen is opgenomen onder de bijlagen. De tweede component van het vreemde vermogen betreft de opgenomen geldleningen. De waarde daarvan is nu (nog) beperkt. In de toekomst gaat het bedrag aan opgenomen geldleningen sterk stijgen omdat de financieringsbehoefte toeneemt.

In de paragraaf Financiering wordt aandacht besteed aan de financieringspositie. Het accent ligt daar op het treasury-beleid en het renterisicobeheer. Hier wordt vooral ingegaan op de financieringsbehoefte, de beschikbare financieringsmiddelen en het financieringssaldo in meerjarenperspectief.

Voor de financiering van de geactiveerde uitgaven op de balansposten materiële, immateriële en financiële vaste activa en het onderhanden werk in de vorm van grondexploitaties heeft de gemeente financieringsmiddelen nodig. De financieringsmiddelen bestaan uit eigen vermogen (reserves) en vreemd vermogen (voorzieningen en opgenomen geldleningen). Het financieringssaldo is het verschil tussen de geactiveerde investeringen en de beschikbare financieringsmiddelen. Voor de bepaling van de financieringsbehoefte is uitgegaan van het investeringsprogramma 2018-2021.
Uit de onderstaande tabel blijkt dat de investeringen in vaste activa sterker stijgen dan de daarvoor beschikbare financieringsmiddelen. Voor het verschil moet een beroep worden gedaan op de geld- en kapitaalmarkt. In de planperiode 2018-2021 is ervan uitgegaan dat in elk jaar vaste geldleningen worden aangetrokken. In het financieringstekort tot aan de kasgeldlimiet (€ 17 mln.) wordt voorzien door het opnemen van kort lopende geldleningen (kasgeld).

Financieringspositie per 1-1	2018	2019	2020	2021
Financieringsbehoefte
Investeringen	199.000	224.000	239.000	247.000
Financiële vaste activa	8.000	8.000	8.000	7.000
Grondexploitaties	35.000	35.000	35.000	35.000
Totaal financieringsbehoefte (1)	242.000	267.000	282.000	289.000
Financieringsmiddelen
Reserves	109.000	103.000	100.000	99.000
Opgenomen langlopende leningen	104.000	136.000	154.000	162.000
Voorzieningen	13.000	14.000	14.000	15.000
Vooruit ontvangen overheidsbijdragen	-	-	-	-
Totaal financieringsmiddelen (2)	226.000	253.000	268.000	276.000
Financieringssaldo (2-1) overschot / tekort	-16.000	-14.000	-14.000	-13.000
Bedragen x € 1.000

Van de onderstaande arbeidskosten gerelateerde verplichtingen met een ongelijkmatig uitgavenkarakter zijn de lasten in de exploitatiebegroting opgenomen. Het betreft:

Arbeidskosten gerelateerde verplichtingen	2018	2019	2020	2021
Uitkeringen voormalig personeel en flankerend beleid	1.289	1.289	1.289	1.289
Uitkeringen voormalige wethouders	153	116	52	31
Totaal	1.442	1.405	1.341	1.320
Bedragen x € 1.000

Voor onderstaande arbeidskosten gerelateerde verplichting is een voorziening gevormd. Jaarlijks wordt de benodigde omvang van de voorziening bepaald. Het gaat om de volgende verplichting:

Voorziening arbeidskosten gerelateerde verplichtingen	1-1-2018	1-1-2019	1-1-2020	1-1-2021
Voorziening pensioenen gewezen wethouders	2.897	2.753	2.609	2.465
Totaal	2.897	2.753	2.609	2.465
Bedragen x € 1.000

Eigen en vreemd vermogen
Emu-saldo (Europese Monetaire Unie)
In het bestuurlijk akkoord ‘Beheersen EMU-saldo lokale overheid’ is onder andere afgesproken dat in de begrotingen van gemeenschappelijke regelingen, gemeenten en provincies het EMU-saldo wordt opgenomen. Hiermee wordt een goede informatievoorziening beoogd die essentieel is voor het op macroniveau monitoren en beheersen van het EMU-saldo en voor het onderhoud van het gemeente- en provinciefonds.

ACTIVA	1-1-2018	31-12-2018	PASSIVA	1-1-2018	31-12-2018
Vaste activa			Eigen vermogen
Immateriële vaste activa	0	0	Reserves
			a. Algemene reserves	63.088	58.774
			b. Overige bestemmingsreserves	46.370	44.848
Totaal immateriële activa	0	0	Totaal eigen vermogen	109.458	103.622
Materiële vaste activa	199.350	223.732
Totaal materiële activa	199.350	223.732	Vreemd vermogen
			Voorzieningen	8.062	9.199
Financiële vaste activa			Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer:
- deelnemingen	5.691	5.691	Onderhandse leningen van:
Leningen aan:			- binnenlandse banken en overige financiële instellingen	104.000	134.000
a. Overige langlopende leningen u/g	38	34
b. Overige uitzettingen met een rente- typische looptijd van één jaar en langer	3.300	3.300
Totaal fianciële activa	9.029	9.025	Totaal vreemd vermogen	112.062	143.199
Totaal vaste activa	208.379	232.757	Totaal vaste passiva	221.520	246.821
Vlottende activa			Vlottende passiva
Voorraden:
Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie	35.276	35.276
Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar:			Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar:
a. Vorderingen op openbare lichamen	10.163	10.163	a. Banksaldi	1.000	1.000
b. Verstrekte kasgeldleningen	0	0	b. Overige schulden	33.714	32.791
c. Rekening-courantverhoudingen	0	0
d. Overige vorderingen	9.500	9.500
Liquide middelen
Overlopende activa	8.692	8.692	Overlopende passiva	15.776	15.776
Totaal vlottende activa	63.631	63.631	Totaal vlottende passiva	50.490	49.567
Totaal	272.010	296.388	Totaal	272.010	296.388
(bedragen x € 1.000)

De ontwikkeling van het EMU-saldo is in overeenstemming met het verplichte model opgenomen.

	EMU-saldo	2017	2018	2019	2020	2021
1	Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves	-10.520	-10.295	-5.462	-2.656	-352
2	Afschrijvingen ten laste van de exploitatie	8.765	10.025	11.146	11.389	11.759
3	Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie	2.507	1.951	1.952	2.007	2.040
4	Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd	33.100	34.350	26.500	19.700	9.100
5	Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overige, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4	0	0	0	0	0
6	Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa	0	0	0	0	0
7	Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d.	3.140	2.810	2.093	2.318	2.297
8	Baten bouwgrondexploitatie	2.074	2.312	12.945	14.431	12.683
9	Lasten op balanspost voorzieningen	2.487	1.080	1.079	1.857	1.854
10	Lasten i.v.m. transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves worden gebracht en die nog niet vallen onder één van de bovenstaande posten	0	0	0	0	0
11	Verkoop van effecten	0	0	0	0	0
	Berekend EMU-saldo	41.553	42.233	50.253	49.046	39.381
	Bedragen x € 1.000

Eigen en vreemd vermogen
Wet Houdbare Overheidsfinanciën
De Wet Houdbare Overheidsfinanciën (wet HOF) is de Nederlandse uitwerking van de Europese afspraken ten aanzien van de overheidsfinanciën. In het beheersen van de Europese normen voor de overheidsfinanciën hebben het rijk, de provincies, de gemeenten en de waterschappen een gezamenlijke verantwoordelijkheid. De wet HOF heeft daarom ook regels voor de bijdrage die decentrale overheden moeten leveren aan het bereiken en houden van houdbare overheidsfinanciën. Dit betekent voor de decentrale overheden een beperking van de investeringsuitgaven en sancties als zij te veel investeren.

Solvabiliteit	%
2018	40
2019	34
2020	33
2021	33
2022	33
2023	33
2024	33
2025	33
2026	32
2027	32
2028	32